
Katika dini nyingi, hususan Uislamu na Ukristo, kumekuwepo na mafundisho juu ya kiama – siku ya mwisho ambapo ulimwengu utatoweka na maisha yatapata mwisho. Miongoni mwa ishara za kiama, kuna dalili mbalimbali ambazo zinatajwa kwa undani katika maandiko ya kidini kama Qur’an na Biblia. Dalili hizi zinaainishwa kwa kuzingatia matukio ya kijamii, tabia za binadamu, na mabadiliko katika maumbile ya dunia. Kwa mujibu wa imani hizo, dalili hizi hutumika kama alama za kuwaandaa wanadamu kwa ajili ya siku hiyo, huku zikiwapa mwelekeo wa kurejea kwa Mungu. Katika makala hii, tutazichambua dalili kuu, dalili nyinginezo, mambo ya kuzingatia, na kutoa mapendekezo kwa jamii jinsi ya kujiandaa kwa siku hii maalumu.
Dalili Kuu za Kiama
1. Kudhihiri kwa Dajjal (Mpinga Kristo): Katika Uislamu, Dajjal anatajwa kuwa ni mtu mwenye uwezo wa kipekee, lakini atakuwa na nia ya kupotosha watu kutoka kwenye imani ya kweli. Atajitokeza na kujitangaza kuwa yeye ni mungu, akitumia miujiza na maajabu ya kipekee kama kufufua wafu na kutengeneza vitu kutoka angani. Mtume Muhammad (SAW) alisema, “Mwenye macho moja, atatoka upande wa mashariki na atawafanya watu wengi wapotee.” Katika Ukristo, Mpinga Kristo anatajwa katika Kitabu cha Ufunuo kama atakayeleta uharibifu na upotoshaji mkubwa kabla ya kuja kwa Yesu.
2. Kuteremka kwa Nabii Isa (Yesu): Qur’an na Hadithi zinafundisha kuwa Nabii Isa atarudi duniani kabla ya kiama kutokea ili kumwondoa Dajjal na kurejesha haki. Anatajwa kurudi akiwa mcha Mungu na kuja kuanzisha kipindi cha amani duniani. Hadithi ya Mtume Muhammad inasema: "Isa mwana wa Maryamu atateremka kwa haki, na ataongoza kwa uadilifu." Kwa Wakristo, kurudi kwa Yesu ni tukio muhimu linaloashiria kuanza kwa mchakato wa kiama.
3. Kufufuka kwa Ardhi ya Hijaz (Saudia) na Kuwaka kwa Moto Mkubwa: Moto huu unatajwa kwamba utawaka kutoka eneo la Hijaz na kusababisha mabadiliko makubwa duniani. Mtume Muhammad (SAW) alisema kuwa moto huu utaongoza watu kuelekea kwenye mwisho wa nyakati. Tukio hili limekuwa likitafsiriwa na baadhi ya wanazuoni wa Kiislamu kama ishara ya kiama, hasa wakati moto wa ghafla unapotokea.
4. Kupungua kwa Haya na Kuongezeka kwa Maovu: Maandiko ya kidini yanaeleza kwamba kiama kitakaribia watu wanapopoteza haya na kuacha tabia nzuri. Maovu kama uzinzi, unywaji pombe, na upotevu wa maadili yataongezeka. Qur'an inasema, “Hakika hali ya watu haibadiliki mpaka wao wenyewe wabadili yaliyomo ndani yao.” (Qur'an 13:11). Katika jamii zetu za leo, kuna mifano mingi ya tabia na mienendo ambayo ni kinyume na mafundisho ya kidini.
5. Kuonekana kwa Mnyama kutoka Ardhi: Katika Qur’an, mnyama huyu anatajwa kuwa ni ishara ya mwisho ya kiama, ambaye atatoka ardhini na kuwaambia watu kuwa hawakuamini. Hili linatajwa kama mojawapo ya alama za mwisho kabisa za kiama, na dalili kwamba muda wa kuleta mabadiliko kwenye maisha ya kidini ni mdogo.
Dalili Nyinginezo
1. Kuongezeka kwa Mauaji – Vitendo vya mauaji, vita na machafuko kuwa sehemu ya kawaida.
2. Kuenea kwa Uzito wa Dhambi – Matendo ya dhambi yanaonekana kuwa ya kawaida na hayachukuliwi kwa uzito.
3. Kujengwa kwa Nyumba za Kifahari – Wanadamu kushindana kujenga majumba makubwa huku wakiwa hawana imani thabiti.
4. Kuongezeka kwa Watu Wasiokuwa na Maarifa – Ukosefu wa elimu na uelewa wa kidini kuwa jambo la kawaida.
5. Kupungua kwa Uaminifu na Uadilifu – Watu kukosa uaminifu na kuwasaliti wengine kwa manufaa binafsi.
Mambo ya Kuzingatia
Kuna mambo muhimu ambayo watu wanatakiwa kuyazingatia wanapofikiria dalili za kiama. Kwanza, wanatakiwa kujua kuwa dalili hizi hazilengi kutisha, bali kuwaonya watu kurudi kwa Mungu na kufuata njia za haki. Zaidi ya hayo, mtu asitarajie kwamba ataona dalili zote kwa macho yake mwenyewe, kwani nyingi zinaweza kuwa zimetokea au zipo katika mchakato wa kutokea. Pia, ni muhimu kuwa na uelewa kwamba dalili hizi hazijakamilika kwa tafsiri moja tu, na kila kundi la kidini linaweza kuangalia dalili hizi kwa mitazamo tofauti.
Mapendekezo na Ushauri
1. Kuimarisha Imani – Ni muhimu kwa kila mtu kuimarisha imani yake kwa kufuata mafundisho ya kidini na kusali mara kwa mara. Imani thabiti inasaidia kuwa na moyo wa utulivu hata katika wakati wa mabadiliko makubwa.
2. Kuhudhuria Masomo ya Kidini – Kupata maarifa zaidi kuhusu dini na dalili hizi kupitia semina, masomo, na mihadhara ya kidini ni muhimu sana. Viongozi wa dini wanaweza kusaidia kwa kuongezea uelewa juu ya masuala haya.
3. Kufanya Mema na Kuepuka Dhambi – Moja ya njia bora za kujiandaa kwa kiama ni kufanya matendo mema na kuepuka dhambi, kufuata amri za Mungu, na kuwa na moyo wa kusaidia wengine.
4. Kujenga Jamii yenye Maadili Mema – Jamii yenye maadili mema ina nafasi kubwa ya kushinda changamoto zinazokuja na kujiandaa vyema kwa kiama.
5. Kuhimiza Utafiti na Maarifa – Ijapokuwa kuna dalili zinazohusiana na mambo ya kidini, ni muhimu pia kuhimiza maarifa na utafiti wa kisayansi juu ya maumbile na mazingira yanayobadilika, kama sehemu ya kujitayarisha kwa siku ya mwisho.
Hitimisho
Dalili za kiama, kama zinavyoelezwa katika maandiko ya kidini, zinaweka msingi wa mwelekeo wa maisha ya watu kwa kuwafundisha kuwa wanatakiwa kuwa na imani na maadili ya kidini. Kupitia ishara hizi, watu wanakumbushwa kuhusu uwezekano wa kumalizika kwa dunia, hivyo ni muhimu kujiandaa kwa kuzingatia mafunzo na miongozo ya kidini. Ingawa dalili nyingi zinaweza kuwa ni za kiimani, mafunzo na maonyo haya ni muhimu kwa sababu yanatoa njia ya kuishi kwa amani na maadili mema duniani. Hivyo, jamii yetu inahimizwa kuchukua hatua stahiki za kuimarisha imani, kufanya mema, na kujiepusha na maovu kama njia bora ya kujitayarisha kwa kiama.